یکی از اجزا مهم و ور استفاده در زندگی شهری پل‌های عابر پیاده هستند که سبب می‌شود رفت‌و‌آمد در خیابان‌های شلوغ را برای افراد بسیار آسان و ایمن می‌سازد. ایمنی عابران پیاده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سازمان‌های ایمنی و ترافیک تلاش خود را به کار‌ گرفته‌اند تا نحوه ساخت پل عابر پیاده و محل نصب آن به گونه‌ای باشد که از صدمه‌ و خسارت احتمالی عابران جلوگیری کند و افراد در امنیت کامل تردد داشته باشند. پل‌های عابر پیاده معمولا از یک سازه فلزی ساخته شده‌اند و به همین خاطر ایمنی و استحکام آن‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله در پی آن خواهیم بود که به چگونگی ساخت پل عابر پیاده و مقاطع فولادی به‌کار‌ رفته در آن بپردازیم.

پل عابر پیاده چیست؟

پل‌های عابر پیاده پلی است که در جهت ایمنی عابران پیاده به عبور و مرور، روی زمین یا روی آب نصب و اجرا می‌شوند. انواع گوناگونی از پل عابر پیاده وجود دارد که هریک بر حسب نوع طراحی و مکان قرارگیری، کاربردهای متفاوتی دارند و در مکان‌های خاص خود نصب می‌شوند. برای مثال، پل‌هایی که در مرداب‌ یا تالاب‌ها نصب می‌شوند با پل‌های عابر پیاده خیابان‌های شلوغ تفاوت دارند.

 امروزه پل‌های عابر پیاده در مکان‌‌های زیر نصب می‌شوند:

دره‌ها

خیابان‌ها

رودخانه‌ها

پارکینگ‌ها

ریل‌های راه‌ آهن

در واقع در مناطقی که عبور و مرور افراد پیاده خطرناک باشند، پل‌های عابر پیاده قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر ساخت پل‌های عابر پیاده با هدف زیباتر کردن شهر‌ها و در مکان‌هایی غیر از خیابان یا نقاط حادثه‌خیز، رونق گرفته ‌است. معماران و طراحان پل‌های روگذر با ساخت گذرگاه‌های زیبا جنبه تزئینی را نیز به آن می‌افزایند‌. این نوع از پل‌ها را می‌توان در پارک‌ها، باغ‌ها یا در فروشگاه‌های بزرگ مشاهده نمود‌.

همچنین مقاله ‌‌قیچی الکترومکانیک 2004 را مطالعه نمایید.

مصالح مورد استفاده در ساخت پل‌های عابر پیاده

برای ساخت پل‌های عابر پیاده از مصالح گوناگونی استفاده می‌شود که با توجه با کاربرد و کیفیت مواد اولیه، تولید آن دارای هزینه‌های مختلفی است. گرچه انتخاب مواد اولیه به بودجه کارفرما بستگی دارد؛ اما توصیه می‌شود از مواد اولیه ارزان به دلیل طول عمر کم آن‌ها استفاده نشود. به ‌طور کلی موادی‌ که در مراحل ساخت پل عابر پیاده استفاده می‌شوند به شرح زیر هستند:

• فولاد

فولاد یکی از گزینه‌های موردعلاقه سازندگان پل‌ها محسوب می‌شود؛ زیرا نحوه ساخت پل عابر پیاده با استفاده از فولاد به‌گونه‌ای است که عملا به تعمیر و نگهداری خاصی نیاز ندارد. فولاد به سه شکل مختلف می‌تواند در ساخت پل مورد استفاده قرار گیرد که عبارتند از: فولاد رنگ شده که بعد از مدتی در اثر فرسودگی یا آسیب‌دیدگی به رنگ‌آمیزی نیاز دارد. فولاد گالوانیزه، این نوع از فولاد براق و‌ کمی آسیب‌پذیر است. فولاد ضد زنگ که بسیار بادوام است اما دارای قیمت بالاتری نسبت به سایرین می‌باشد‌.

• چوب

گرچه امروزه از چوب در شهرها به عنوان تزیین و زیبایی شهر استفاده می‌شود اما باید همچنان در مناطق روستایی از پل‌های چوبی روی رودخانه‌ها استفاده می‌شود. چوب نسبت به مصالح دیگر از طول عمر کوتاه‌تری برخوردار است و پس از مدتی باید تعویض و جایگزین شود‌.

• پلیمر تقویت شده با الیاف (FRP)

پلیمر تقویت شده با الیاف در عین حال که سبک و مقاوم است بسیار بادوام و کم‌هزینه نیز‌ می‌باشد. پلیمر را می‌توان برای خرپای پل یا نرده‌ها به کار برد. به دلیل سبکی این محصول، در نتیجه حمل و نقل آن نیز آسان می‌باشد. از آنجا که این پلیمر تقویت شده سبک و مقاوم است یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه و مقاوم برای خرپاهای پل، عرشه یا نرده‌ها است.

• آلومینیوم

این نوع ماده از مصالحی محسوب می‌شود که در مراحل ساخت پل‌ عابر پیاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. آلومینیوم از مواد محکمی ساخته می‌شود که این یک مزیت به حساب می‌آید و همچنین می‌تواند مونتاژ و نصب شوند؛ اما در طول زمان به نگهداری و تعویض نیاز خواهد داشت.

• چوب کامپوزیت

چوب کامپوزیت که آن را الوار پلاستیکی نیز می‌نامند، در برابر خوردگی و آسیب، مقاوم است؛ به همین دلیل به تعمیر و نگهداری نیاز ندارد. این مصالح در پارک‌ها و محیط‌های طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• بتن

امروزه برخی از مسیرهای خارج شهری پل عابر پیاده را با استفاده از بتن می‌سازند، اما در محیط‌های شهری از بتن به‌عنوان تکیه‌گاهی برای لنگر انداختن انتهای پل به زمین استفاده می‌شود.

انواع پل عابر پیاده

در مراحل ساخت پل عابر پیاده باید برخی اصول و استانداردها رعایت شود تا در نهایت دوام و امنیت سازه تامین شود. پل‌های عابر پیاده انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع کاربری و سیستم سازه‌ای آنها تقسیم می‌شوند که در ادامه با انواع پل‌های عابر پیاده آشنا میشویم:

•  پل عابر پیاده ساده

این نوع پل از ساده‌ترین نوع پل عابر پیاده محسوب می‌شود که در ساخت آن از سازه‌های خرپایی استفاه می‌شود. طول دهانه آن حداکثر 35 متر بوده و از لوله‌هایی با قطر ۳ و ۶ اینچ در ساخت آن استفاده می‌شود.

• پل عابر پیاده کابلی

در این نوع از پل‌ها چندین کابل به عرشه پل‌ها متصل است، استفاده از کابل مقرون به صرفه می‌باشد؛ چرا که علاوه بر داشتن انعطاف پذیری بالا و استحکام و دوام کافی فضای کمی هم اشغال کرده و باعث می شود سازه سبک هم باشد. به دلیل استفاده از کابل در ساخت این پل، امکان زدن پل در مسافت‌های طولانی هم امکان پذیر می‌شود.

• پل عابر پیاده قوسی

پل عابر پیاده قوسی از قدیمی‌ترین انواع پل‌ها به حساب می‌آید که در زمان یونان باستان مورد استفاده قرار می‌گرفت و همان طور که از نام آن پیداست این پل شکلی شبیه به نیم دایره دارد. در مکان‌هایی که استفاده از پایه‌های میانی امکان‌پذیر نیست و نیاز به دامنه‌های وسیع است، از پل‌های وسیع استفاده می‌شود. این پل بارهای قائمی را که بر آن وارد می‌شود به یک نیروی فشاری در امتداد قوس تبدیل کرده که در نتیجه شعاع قوس و ابعاد پل‌ها اتفاق می‌افتد.

• پل عابر پیاده مکانیزه

با گذر زمان و پیشرفت‌های گوناگون، استفاده از پل‌های مکانیزه در دستور کار شهرداری‌ها قرار گرفته است. به دلیل استفاده افراد سالخورده، ناتوان، معلولان و نیز کودکان مکانیزه کردن این سازه‌ها نیز اهمیت بسیاری دارد. پل مکانیزه پیشرفته‌ترین نوع پل عابر پیاده است که برای جابجایی افراد در آن از آسانسور و پله برقی استفاده می‌شود.

مقاطع فولادی به کار رفته در ساخت پل عابر پیاده

• لوله فولادی

لوله‌های فولادی یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در ساخت پل محسوب می‌شوند که در دو نوع درزدار و بدون درز وجود دارد. برای ساخت پل عابر پیاده از لوله درزدار نوع صنعتی آن استفاده می‌شود که قطری بین 0.5 تا 16 اینچ دارد و ضخامت آن نیز از 2 تا 6 میلی‌متر متغیر است. معمولا در ساخت پل از لوله‌های سایز بالا استفاده می‌شود و قطر دهانه و ضخامت آن بستگی به نظر مهندس محاسب دارد. برای تولید لوله درزدار از ورق سیاه استفاده می‌شود که ابتدا این ورق سیاه با عرض مورد نظر نواربری می‌شود و لبه‌های آن به وسیله دستگاه رول فرمینگ به یکدیگر نزدیک شده و سپس جوشکاری روی درز آن صورت می‌گیرد. سپس انواع تست‌های جوشکاری روی لوله انجام می‌شود تا از استحکام و کیفیت آن اطمینان حاصل شود.

• قوطی پروفیل

قوطی پروفیل یکی دیگر از مقاطع فلزی در ساخت پل عابرپیاده محسوب می‌شوند. روش ساخت این مقطع فولادی شبیه لوله فولادی درزدار است. قوطی‌ها انواع مختلفی دارند که از میان آنها قوطی صنعتی یا ستونی بیشترین کاربرد را در ساخت پل عابر پیاده داراست. قوطی‌های صنعتی ضخامتی بیشتر از 6 میلی‌متر داشته و طول هر ضلع آن نیز در برخی مواقع ممکن است از 12 سانتی‌متر بیشتر شود. قوطی‌های فولادی بالاترین مقاومت را دارا می‌باشد.

همچنین مقاله خاک آهن چیست؟ چه کاربردی در صنایع مختلف دارد؟ را مطالعه نمایید.

ساخت پل عابر پیاده چه مراحلی دارد؟

ساخت کلیه پل‌های عابر پیاده باید بر اساس ضوابط راهداری صورت گیرد. این ضوابط، در قالب آیین‌نامه‌ای با عنوان راهنماي مکان‌یابی و طراحي پل‌های عابر پياده برون‌شهری و تبليغات روي آن‌ها تدوین شده است. همچنین در تمامی مراحل ساخت پل عابر، باید ضوابط ایمنی، ترافیکی، معماری، سازه و نگهداری را در نظر گرفت. ساخت و فروش پل‌های عابر پیاده به صورت آماده، ممنوع می‌باشد و کل سازه پل عابر، باید در محل بهره‌برداری مونتاژ شود. برای ساخت پل عابر پیاده، معمولاً سازمان متولی درخواست ساخت آن را به شرکت پیمانکار می‌دهد و شرکت مربوطه نیز پس از برآوردهای فنی و مالی و عقد قرارداد، اقدام به ساخت بخش‌های اصلی پل عابر پیاده در کارخانه کرده و سپس آن را در محل بهره‌برداری، مونتاژ می‌نمایند.